TAMAN BASA - SMAIT NH: 2011

Selasa, 27 September 2011

Bahan UTS I Basa Jawa Kelas XI

1. Mangsuli pitakon saka wacana kang dicawisake
2. Kawruh basa ( Pengetahuan bahasa, kosa kata )
3. Unggah – ungguh basa ( ngowahi tembung ngoko - krama - krama alus )
4. Unggah - ungguh basa ( ngowahi ukara ngoko - ngoko alus - krama - krama alus )
5. Negesi ukara cekak ( Menjelaskan maksud kalimat singkat)
6. Cangkriman
7. Parikan
8. Wangsalan
9. Mbedakake ( Membedakan ) tembung lingga dan andhahan
10. Ater – ater, seselan, panambang
11. Jinising tembung ( aran, kriya, sesulih lsp )
12. Paribasan

KISI - KISI SOAL UTS

Bahasa Jawa Kelas X SMAIT NH
1. S.d. 10. Mencari jawaban dari suatu bacaan
11. Lawan kata ( kosok baline tembung
12. Mencari kalimat yang maksudnya sama
13. s.d. 15. Pengetahuan kosa kata ( kawruh basa )
16. s.d. 19. Jabatan kata dalam kalimat ( ayahane tembung : jejer, wasesa, lesan utawa katrangan )
20. Mengubah dari basa krama menjadi basa ngoko ( tentang warna )
21. Mengubah dari basa ngoko menjadi basa krama ( tentang warna )
22. Mengubah dari basa ngoko menjadi basa krama sesuai konteks kalimat
23. Melengkapi kalimat dengan kata yang menunjukkan arah ( basa krama )
24. Melengkapi kalimat dengan lawan kata tentang sifat ( basa krama )
25. Melengkapi kalimat dengan kata yang menunjukkan jarak ( basa krama )
26. Melengkapi kalimat dengan lawan kata yang menunjukkan jumlah ( basa krama )
27. Melengkapi kalimat dengan lawan kata ( kata kerja dalam basa krama alus )
28. Melengkapi kalimat dengan kata yang sesuai dengan tingkatan bahasa ( unggah – ungguh ) .
29. Melengkapi kalimat dengan kata yang sesuai dengan tingkatan bahasa ( unggah – ungguh )
30. Melengkapi kalimat dengan kata yang sesuai / trep tingkatan bahasanya ( unggah – ungguh )
31. Mengubah kalimat dari basa ngoko menjadi basa ngoko alus.
32. Membetulkan kalimat yang salah menjadi basa krama alus.
33. Idem
34. Memilih kalimat yang sesuai dengan tingkatan bahasanya
35. Mengubah kalimat dari ngoko menjadi ngoko alus
36. Membentulkan kalimat supaya benar sesuai dg tingkat bahasanya
37. Membuat kalimat dengan basa krama alus
38. Idem
39. Mengidentifikasi jenis surat berdasarkan isinya
40. Membuat kalimat dengan basa krama alus

Senin, 19 September 2011

Kawruh Sapala

Ilang jarake, kari jaile
Ilang : ilang ( ind : hilang )
Jarak : wit sing dijupuk lengane kanggo nglunyokake mesin
Kari : kari ( ind : tinggal )
Jail : jail, dengki, anyel
Ilang jarake kari jaile = ilang wit jarake, kari winih rasa anyel
Ialng jarake kari jaile = wong kang kelangan watak becike, kari rasa anyel kang isih mapan ing atine

Ilang klilipe
Ilang : ilang
Klilip : regedan mripat
Ilang klilipe = ilang mungsuhe
Ilang klilipe = wong kang rumangsa aman lan tentrem, jalaran mungsuhe wus lunga ( mati )

Ilu – ilu kapiluyu
Ilu – ilu : jinise dhemit kang seneng ngetutake wong mlaku
Kapiluyu : kena godha
Ilu – ilu kapiluyu = melu – melu kagodha
Ilu – ilu kapiluyu = wong kang melu – melu tumindake wong liya amarga kesengsem omongan manis lan warta kang mbungahake
( Suyadi,BA ; Solo Pos, Kemis Wage, 8 September 2011 )

Rabu, 10 Agustus 2011

AYAHANE TEMBUNG

Ayahane tembung uga diarani lungguhing tembung ing basa Indonesia diarani “jabatan kalimat”. Ngudhal ukara manut ayahaning tembung ateges nggoleki perangane ukara sing diarani jejer, wasesa, lesan, utawa katrangan.
Ing basa Indonesia:
a. jejer = pokok kalimat = subyek
b. wasesa = predikat = sebutan
c. lesan = pelengkap = obyek
d. katrangan = keterangan.
Katrangan:
1. Jejer.
a. Ing ukara aktif (tanduk) ateges perangane ukara sing nindakake pagawean.
b. Ing ukara pasif (tanggap) ateges perangane ukara sing diarani pagawean.
Tuladha:
1. Bapak maca buku crita.
2. Peleme dibalangi Tati.
2. Wasesa
Yaiku perangane ukara sing mratelakake jinis ing pagawean, mula wasesa tansah kedadean saka tembung kriya utawa tembung-tembung kang ginawe kriya.
Tuladha:
a. Mbak Dewi nampa layang.
b. Omah iku payone seng.
3. Lesan
a. Ing ukara tanduk (aktif) ateges perangane ukara sing dikenani pagawean.
b. Ing ukara tanggap (pasif) ateges perangane ukara sing nindakake pagawean.
Tuladha:
a. Ibu nggodhog wedang.
b. Layange ditampa Dhik Andhi.
4. Katrangan
Yaiku perangane ukara sing menehi katrangan marang jejer, wasesa, utawa lesan.
Tuladha:
a. Mau bengi Dhik Siti lunga rene.
b. Dhik Andang Arimurti diajak menyang Ngadireja.

Tuladhane ngudhal ukara manut ayahaning tembung:
1. Wingi sore Wuryanto nandur kembang ing latar.
K J W L K
2. Mau bengi Dhik Irawan diutus Pak Cip.
K J W L
3. Esuk-esuk jam 06.00 Bayumurti lunga saka omahe amarga nesu.
K J W K K
4. Dhik Andang Priyambodo diajak kancane menyang Ngadireja.
J W L K
5. Tuku buku gambar ing toko Usaha.
W L K

Sabtu, 19 Maret 2011

Materi Pelajaran - Wangsalan

• Wangsalan kuwi tetembungan ing ukara sing disamun kayadéné cangkriman utawa batangané kasebut ing ukara candhaké mung dicangking wandané baé.[1] Wangsalan bisa dipérang telu yakuwi: wangsalan sajroning pacelathon, wangsalan èdi pèni lan wangsalan awujud tembang.
Wangsalan jroning pacelathon
• Njanur gunung, kadingarèn dolan mréné? (janur gunung = arèn)
• Ngrokok cendhak, bocah cilik ora kena neges-neges (rokok cendhak = tegesan)
• Jenang gula, aja lali (jenang gula = glali)
• Nggodhong garing, ésuk-ésuk kok wis nglaras (godhong garing = klaras)
• Balung klapa, éthok-éthok ora ngerti (balung klapa = bathok)
• Balung geni, mbokmenawa aku ora bisa teka (balung geni = mawa)
• Balung janur, sida lunga apa ora? (balung janur = sada)
• Balung pakèl, aja seneng alok-alok (balung pakèl = pelok)
• Jangan gori, nganti judheg anggonku mikir (jangan gori = gudheg)
Wangsalan èdi pèni
• Carang wreksa, wreksa wilis tanpa patra. Ora gampang wong urip ing alam donya. (carang wreksa = pang, wreksa wilis tanpa patra = wit kayu urip)
• Kolik priya, wanara Anjani putra. Tuhu éman, wong anom wedi kangèlan (kolik priya = tuhu, Anjani putra = Anoman)
Wangsalan awujud tembang
• Kinanthi linging pitutur, kenthang rambat menyan putih, awasna dipun pratèla. Nolèha wiranging wuri, cecangkok wohing kalapa, kang dadi pathoking urip.
- kenthang rambat = tèla
- menyan putih = wlirang
- cecongkak wohing kalapa = bathok
Referensi
1. ↑ Kamus Basa Jawa (Bausastra Jawa) anggitan Tim Penyusun Balai Bahasa Yogyakarta
Sumber
• Kawruh Basa Jawa Pepak anggitan Daryanto S.S.
Retrieved from "http://incubator.wikimedia.org/wiki/Wb/jv/Kawruh_Basa_Jawa/Rakitan_Ukara/Wangsalan"

Materi Pelajaran - Parikan

• Parikan iku unèn-unèn kang dumadi seka rong (2) ukara. Ukara sepisanan kanggo narik kawigatèn, kang kapindho minangka isi. Parikan iki kaya pantun nanging mung rong larik. Parikan migunaake purwakanthi swara

Kang diarani parikan
Yaiku unen-unen mawa paugeran telung warna yaiku :
• kadedan saka rong ukara kang dhapukake nganggo purwakanthi guru swara
• saben saukara kadedan saka rong gatra
• ukara kapisan mung minangka purwaka; déné isi utawa wosé dumunung ing ukara kapindho.
Tuladha
Tawon madu, ngisep sekar. (Ukuran kapisan, 2 gatra). Calon Guru, kudu sabar (ukuran Kapindho, 2 gatra). Gunane purwaka (ukuran kapisan) mung dianggo narik kawigatene wong kang nedya sikandhani utawa dipituturi, Perlune, supaya ing sadurunge ukara kang isi utawa “wose” dikandhakake, wong sing nedya dikandhani wis ketarik atine, satemah banjur nggatekake, bisa ngerti temenan marang maksude ukuran kang isi “ngese” (ukara kapindho).
Manut ( cacahing) wandane, parikan iku kena diperangi dadi telu, yaiku:
• Parikan kan dadadean saka (4 wanda + 4 Wanda) X 2
Tuladha
Iwak bandheng, durung wayu (4 wanda + 4 Wanda) Priya Ngganteng, sugih ngelmu (4 wanda + 4 Wanda
• Parikan kan dadean saka (4 wanda + 8 Wanda) X 2
Tuladha
Kembang adas, sumebar tengahing alas (4 wanda + 8 Wanda). Tuwas tiwas, nglabuhi wong ora waras. (4 wanda + 8 wanda)
• Parikan kang kadadean saka (8 wanda + 8 Wanda) X 2
Tuladha
Enting-enteng gula jawa, sabungkus isine sanga Ingatane para siswa, wajib seneng nggubah basa. ===Parikan sing kadadean saka (8 wanda + 8 wanda) X 2 Parikan sing kadadean saka (8 wanda + 8 wanda) X 2, saweneh ana sing ngarani parikan patang pada. Iku keliru, sebab tembung “pada” iku tumprap reriptan kanggone mung ana ing tembang. Dene yen tembung “pada” iku sing dikarepake kudu mung ora ukara, siji-sijining ukura kadadean saka 2 gatra: dadi kabeh ana 4 gatra Wondene carane nulis 4 gatra iku, kena bae didadekake 4 larik.
Tuladha kasebut kena katulis mangkane
Enting-enting gula jawa Sabungkus isine sanga Ingatase para siswa Wajib seneng nggubah basa
Parikan sing dianggo nggérongi lelagoning gendhing
Ing parikan iki dhapukaning ukara mesthi bae ora bisa tansah nglungguhi paungeran, sebab cacahing wandane kawengku ing laguning gendhing.
Tuladha
• Lelagon Parikan (Slendro Patet 9)
Cengkir Wungu, wungune ketiban daru (Dhu Ibu) Calon guru, kudu sabar momot mengku (Pm) Katarangan Perangan sing dikurung, yaiku (Dhu Ibu), iku wuwuhan, kanggo senggakan.
• Suwe Ora Jamu. Pelog Pathet 6
Suwe ora jamu, jamu godhong kencur Suwe ra ketemu, temu pisan maju mundur.
Carane ngarang parikan
Sing dikarang luwih dhisik ukara kapindho, yaiku sing isi “ngese” utawa “Wose”.Ukarane kadedean saka 4 wanda + 4 Wanda, utawa 4 wanda + 8 wanda + 8 wanda.Sawise rampung pangarange ukara kapidho, banjur ngarang ukara kapisan, yaiku ukara kang mung dianggo purwaka. Kehing wandane pada karo ukara kapindho, lan dhapukane kudu mujudake purwakanthi guru swara karo ukara sing kapindho.
Klebu rerengganing basa
Parikan klebu rerengganing basa, sebab basa sing mawa parikan iku agawe senenge wong sing maca utawa sing ngrungokake. Guneman mawa parikan bisa njalari rame nengsemake.Gendhing digerongi nganggo sakepan kang mawa parikan, bisa marakake saya gayeng.
Thulada parikan warna telu
Parikan (4 wanda + 4 wanda) X 2
• Wajik Kletik, gula jawa
Luwih becik, sing prasaja
• Nang jeruk, jambu nanas
Rada watuk, ngelu panas
• Wedang bubuk, tanpa gula
Aja ngamuk, enggal tuwa
Parikan (4 wanda + 8 wanda) X 2
• Kembang aren, sumber tepining kalen
Aja dahwen, yen kowe pepengen kajen
• Kembang kencur, ganda sedhep sandhing sumur
Kudu jujur, yen kowe kepengin luhur
• Kembang menur, den sebar den awur-awur
Bareng makmur, banjur lali mring sadulur
Parikan (8 wanda + 8 wanda) X 2
• Gawe cao nangka sabrang, kurang setrup luwih banyu
Aja awatak gumampang, ingatase calon guru
• Sega punar lawuh empal, segane pengenten anyar
Dadi murid aja nakal, kudu ulah ati sabar
• Jangan kacang jangan kara, kaduk uyah kurang gula
Piwelingku mring muda, aja wedi ing rekasa.

Purwakanthi parikan bisa digawe mawa petungan kang adhedhasar petungan wanda (suku kata).
4 wanda - 4 wanda
wajik klethik, gula jawa
luwih becik wong prasaja
jemek-jemek gula jowo
aja ngenyek padha kanca
4 wanda - 8 wanda
tawon madu, ngisep sari kembang jambu
aja nesu yen dituduaaké luputmu
kembang menur, den sebar den awur-awur
bareng makmur, banjur lali mring sedulur
manuk emprit, nggawa kawat ing wit waru
dadi murid, kudu hurmat marang guru
ana baya, mangan roti karo kanca
pengin mulya, aja wedi ing rekasa
8 wanda - 8 wanda
kayu urip ora ngepang, ijo-ijo godhong jati
uwong urip ora gampang, mula padha ngati-ati

Materi Pelajaran - Jinise Tembung

Tembung aran (Kata benda) :
Sakehing tembung kang tuduh arane barang.
[Omah,iman].

Tembung kriya (kata kerja) :
Sakehing tembung kang tuduh pakaryan.
[Turu,mlaku mlaku].

Tembung wilangan (Kata bilangan) :
Tembung kang tuduh cacah.
[Siji,separo,kapisan].

Tembung kaanan (kata sifat) :
Tembung kang tuduh kaanan lan watak.
Manggon ing sakmburine tembung aran.
[Gedhe,sregep,abang].

Tembung katrangan (kata keterangan) :
Tembung kang nerangake tembung kriya lan liya liyane kejaba tembung aran.
[Angler,cepet].

Tembung tetenger (kata sandang) :
Tembung kang nyandhangi tembung aran.
[Si,sang].

Tembung ancer ancer (kata depan) :
Tembung kanggo nggandeng tembung sajroning ukara.
[Lan,ing].

Tembung panyambung (kata sambung) :
Tembung kang kanggo nyambung ukara.
[Dene,nanging].

Tembung sesulih (kata ganti) :
Tembung kang kanggo nyulihi jeneng barang utawa wong.
[Aku,iki,apa].

Tembung pangguwuh (kata seru) :
Tembung kang tuduh ngudarasa.
[Adhuh,oh].

Ayahane tembung (jabatan kata)
Jejer (Subyek).
Wasesa (Predikat).
Lesan (Obyek).
Katrangan (Keterangan).

Kisi – kisi Ulangan Tengah Semester II Bahasa Jawa

1. Nulis layang
2. Tanggap wacana ( pidhato )
3. Geguritan
4. Jinise tembung
5. Unggah – ungguh basa
6. Parikan
7. Wangsalan
8. Dhapukane tembung ( Jejer – wasesa – lesan – katrangan )
9. Ukara camboran ( kalimat majemuk )
10. Paragraf ( ukara inti )

Kamis, 10 Maret 2011

Wacana

NULAD WATAK PAHLAWAN

Dening: Damar Sri Prakoso

Sawetara wektu kapungkur warga bebrayan Indonesia padha repot ngrembug prakara pantes utawa ora pantese tilas presiden RI Soeharto antuk sebutan pahlawan. Saliyane iku, nalika tilas Presiden RI liyane, Abdurrahman Wahid utawa Gus Dur seda, uga padha repot ngupayakake pahargyan pahlawan tumrap Gus Dur. Isih ana paku Buwono X lan saperangan tokoh dhaerah liya padha diejokake masarakat supaya diakoni dadi pahlawan. Ngrembug prakara ngenani pahlawan iki pancen ora ana rampunge, amarga saben wong duweni panemu dhewe-dhewe lan pamindheng dhewe bab pantes orane sawijining pawongan antuk sebutan pahlawan. Ngrembug pantes orane pawongan disebut pahlawan kala mangsa uga ndadekake pradondi ing masarakat, nganti gawe dedrah. Sawijining wong kang dianggep pantes dadi pahlawan, durung mesthi bisa ditampa dening liyan. Wong iiya bisa wae nganggep beda kanthi alesan rena-rena.

Nanging akeh-akehe sebutan pahlawan iku disandhangake marang para pejuang utawa priyagung kang wus seda. Sebut wae pahlawan revolusi korbane PKI. Para pejuang kamardikan. pemimpin perjuangan ing dhaerah kayata Cut Nyak Dien, Pangeran Diponegoro, Tuanku Imam Bonjol, Kapten Patimura. Gelar pahlawaniku dianugerahake dening pamarentah. Gelar pahlawan bisa uga disandhangake marang wong kang merjuangake sawijining prakara mligi, contone RA. Kartini kang merjuangake emansipasi wanita, Munir SH ya dianggep minangka pahlawan tumraping para aktivis hak asasi manungsa (HAM), saperangan mahasiswa kang nemahi pati nalika nana Karusuhan 1998 uga dianggep pahlawan dening para mahasiswa lan aktivis. Durung liya-liyane, nurut panyawange dhewe-dhewe. Bisa wae anak nganggep bapake utawa ibune minangka pahlawan kulawarga amarga wani rekasa lan adus kringet kanggo nyukupi kabutuhan kaluwarga.

Saka maneka warna conto ngenani pahlawan ing ndhuwur iku, ana dudutan kang padha. Wong kang, sinebut pahlawan yakuwi wong kang nduweni labuh labet marang nagara. Manawa anak nganggep bapak lbune minangka pahlawan, ya ateges bapak ibune mau nduweni labuh labet marang kulawarga. Wani ngurbanake awake kanggo kapentingan kang luwih utama lan wigati. Jaman dhisik, geguyuhane kuwi ora liya amung kamardikan. Mardika saka penjajah. Gelar pahlawan disandhangake marang wong-wong kang diakoni nduweni jasa gedhe marang nagara. Mula ora perlu gontok-gontokan ngenani pantes orane disebut pahlawan. Nanging kita patut nuladhani kabeh watak lan sipat becik kang ana ing para priyagung iku, utamane darma bektine marang nagara utawa kapentingan kang luwih utama.

Suprapto Suryodarmo, Pangarsa Padhepokan Lemah Putih kang mapan ing Plesungan, Kecamatan Gondangrejo, Kabupaten Karanganyar, uga nduweni panyawang dhewe ngenani pahlawan. Miturut Suprapto utawa Mbah Prapto, pahlawan iku wong kang nduweni sikep darma minangka tandha bektine mring kauripan. Sing baku, sikep kaya mangkono iku tanpa dilambari rasa pamrih. Kabeh sarwa ikhlas saka njero ati, lan dunung ngabektine iku ora awates kanggo leluhure nanging uga kanggo njaga kaluhuran. Darma bektine kanggo generasi sabanjure, kulawarga, lan lingkungan uripe.

"Bebasan sadumuk bathuk sanyari bumi. Jroning prakara tepa selira ora amung kanggo bela pati, nanging kanggo mbangun larasing urip, kanthi watak wirya utawa perwira," pratelane Mbah Prapto, nalika ditemoni sawetara wektu kapungkur.

Nanging kang prelu digatekake, jarene Mbah Prapto, yakuwi kawigatene pamarentah marang kauripane pahlawan kang ora adhedhasar saka pepati. Pahlawan iku bisa dimaknani pahalawan. Wong kang golek pahala kanggo kauripan, ora kanggo sawijining laku kang asipat radikal. Wani bela pati banjur diangkat dadi pahlawan.

Sejatine apa kang disebut pahala iku bias kanggo wong urip utawa sawuse mati. Prakarane, ukuran kanggo pahalawan iku sing kepriye? Samesthine awake dhewe. Contone pahlawan ing seni tradhisi iku sapa? Nalika ana pahlawan kang diakoni pamarentah ing wewengkon Indonesia, kayane ya prelu nuduhake pahlawan ing tanah lokal. Ing jagad seni tradhisi salah sijine. Ing tradhisi Jawa iku pahlawane sapa? Ing Sunda, Bali, lan liya-liyane," tandhese.

Prakara kang ora kalah rnigati yakuwi, masarakat Prelu nuladhani watak lan sipat para pahlawan kanggo sangu urip lan nggayuh kapentingan kang luwih utama lan wigati. Dene ing bencana kaya dene mbledhose Gunung Merapi uga tuwuh pahlawan-pahlawan kang wani nerak bebaya kanggo nylametake warga kang ana lereng Merapi. Sanajan ora bisa disebutake siji-sijine. Nanging wong-wong kang kanthi iklas mbiyantu warga kang lagi nandhang kasangsayan iku mujudake pahlawan. Apa maneh menawa kedadeyan sawijining uwong kasil nylametake nyawane pawongan liya, mesti uwong iku bakal dianggep pahlawan, paling ora tumrap kang wis dislametake.

Dialek Kampungku

Balegondo iku salah sawijining dhusun ing desa Trosono kalebu Kecamatan Parang Kabupaten Magetan Propinsi Jawa Timur. Desa Trosono kaperang dadi limang dhusun yaiku : Dhusun Trosono, Klethak, Balegondo, Bedhoyo lan Glagah Ombo.Ing dhusun Balegondo ana rong kampong yaiku kampong Balegondo lan Meron. Aku lair nganti dadi remaja cilik ing kampong Balegondo iku.

Wis dadi jamak lumrahe manawa saben – saben kampong duwe dhialek dhewe – dhewe kang khas pocapane tembung utawa lagune basa. Mangkono uga kampungku duwe dhialek sing khas amarga ora padha karo liyane. Sanadyan ketok kampungan nanging ngangeni. Yeng krungu pocapan kaya mangkono iku,aku kudu ngguyu dhewe lan rasane aku kaya bali maneh marang jaman cilikanku biyen. Saperangan pocapan sing khas kampongku kaya ing ngisor iki :

1. Kowe roh pa ra = kowe weroh apa ora

2. Aku uwis kat engke neng kene = Aku uwis kawit mau eneng kene.

3. Kathokku serek kabeh = Kathokku suwek kabeh

4. Panase jan tenan = Panas banget

5. Neng pasar wonge sak emboh = Eneng pasar wonge akeh banget.

6. Aku gelem kok jak noke jajakna = Aku gelem kok ajak nanging jajakna

7. Aku arep nyang nggone iyung = Aka arep menyang panggonane Simbah Putri

8. Melua makmu kana = Melua bapakmu kana.

9. Aku gung adus = Aku durung adus

10. Kapan lehmu balik ? = Kapan olehmu bali ?

11. Nek luwe madhanga ! = Yen luwe mangana !

12. Kat biyen pancete = Kawit biyen tetep wae.

13. Dijaluk thithike kok ra oleh = Dijaluk sethitihik wae kok ora oleh.

14. Koweke piyeto ditekoki kok menenge = Kowe kuwi piye to ditakoni kok meneng wae.

15. Lehmu rene baturmu sapa ? = olehmu mrene kancamu sapa ?

Tanggap Wacana ( Pidhato )

Tanggap wacana ( pidhato ) iku andharan kababar ing sangarepe wong akeh kanthi ancas kang gumathok.

Ancasing tanggap wacana iku umpamane :

1. Kanggo aweh ular – ular utawa pangerten,

2. Kanggo aweh panglipur, lan

3. Kanggo aweh daya pangaribawa marang sing padha ngrungokake.

Dene rantamaning tanggap wacana iku umpamane :

1. Salam pambuka

2. Purwaka, yaiku ngunjukake puja – puji marang Allah SWT lan matur nuwun marang para rawuh lan sing sabiyantu lumakune adicara;

3. Surasane basa utawa isining tanggap wacana, yaiku underaning bab kang diwedharake ;

4. Dudutan ( simpulan ), yaiku inti sarining wedharan;

5. Pangarep – arep, yaiku bab- bab kang dikarepake dening kang nindakake tanggap wacana marang sing padha ngrungokake; lan

6. Wasana basa utawa panutup, yaiku atur panuwun lan nyuwun pangapura mbok menawa ana klera – klerune anggone nindakake jejibahan.

Tanggap wacana, saliyane rantamane runtut lan isine mentes, prayoga katindakake kanthi :

1. Ngadeg jejeg kanthi kapitayan

2. Ulat nyenengake

3. Obahing sarira prasaja nanging tumanja

4. Swara ora kaseron uga ora kalirihen

5. Wiramaning swara kepenak dirungokake, lan

6. Bisa njumbuhake marang kaanan lan swasanane.

Gatekna tuladha tanggap wacana ing ngisor iki !

Assalamu ‘alaikum Wr. Wb.

Nuwun,

Para rawuh kakung miwah putri ingkang kula bekteni

Para kadang sutresna ingkang kula urmati.

Ing ngriki kula minangka sesulihipun Mbak Ratna, ingkang nembe pikantuk sih nugrahaning Gusti Allah SWT, awit dinten punika Senin Paing, surya kaping gansal welas wulan Juni taun 2010 Mbak Ratna tanggap warsa ( ulang taun ) ingkang kaping nembelas.

Keparenga kula ngaturaken sugeng rawuh, sugeng lenggah, sugeng pepanggihan lan mugi – mugi kanugrahaning Gusti Allah SWT gumelar ing katentreman lan kasarasan cumondhoka ing panjenengan sami.

Dene menggahing wigatos rawuh panjenengan punika dipun suwuni berkah pangestu murih Mbak Ratna anggenipun mengeti tanggap warsa ( ulang taun ) mimbuhi dhiwasaning pribadi. Sageda dados tuladhaning para mudha. Langkung – langkung sageda anetepi kekudanganipun Rama – Ibu. Inggih punika dadosa tiyang ingkang utami bekti dhateng Rama – Ibu, sumungkem ing Eyang lan para pepunden, mituhu dhateng agami, migunani tumrap nusa lan bangsa.

Wasana, mbokbilih anggen kula matur kathah kekiranganipun, kula pribadi nyadhong agunging pangapunten. Matur nuwun.

Wassalamu ‘alaikum Wr. Wb.